ZAKRZÓWEK - prezentacja prac nagrodzonych.

W dniu 6 września 2016 roku ogłoszono wyniki konkursu na projekt studialny dla zagospodarowania terenu Zakrzówka.
Wybrano 4 spośród 34 nadesłanych prac. Po wielogodzinnych obradach Jury jednogłośnie zadecydowało o nie przyznaniu I nagrody.
Nagrodę II otrzymała praca przesłana przez zespół w składzie:

Aldona Kret OFFTEORIA

Katarzyna Elwart

Katarzyna Janicka

Jury postanowiło również przyznać dwie równorzędne III nagrody dla zespołu:

Aleksandra Boniecka

Zuzanna Szpocińska

Tomasz Marciniewicz

oraz dla zespołu:

Maciej Siuda Pracownia Projektowa OOA

Pracownia Architektury Krajobrazu Marta Tomasiak

Wyróżnieniem
natomiast uhonorowano zespół:

Grupa Projektowa CCLA-Creatio Continua Landscape Architects w składzie:

mgr inż.  arch. Agnieszka Duda 

mgr inż. arch.,  arch. krajobrazu Wojciech Kawalec

mgr inż. arch. krajobrazu Laura Klimczak

mgr inż. arch. krajobrazu Sebastian Kochel

mgr inż. arch. krajobrazu Jan Kocieniewski

dr inż. arch.,  arch. krajobrazu Miłosz Zieliński

Oto prace zaprezentowane w kolejności od najwyższej do najniższej nagrody:

Praca nr 1.

plansze do pobrania w oryginalnej rozdzielczości

OPIS pracy nr 1

Projekt został stworzony przez mieszkańców Krakowa oraz aktywnych użytkowników terenu Zakrzówka, dobrze znających jego obecny stan, zastosowanie i ogromny potencjał. Jest wizją przekształcenia przestrzeni, przy możliwie najmniejszej ingerencji w naturę. Główną myślą przewodnią było wydzielenie funkcji tak aby każdy mógł w sposób bezpieczny i spokojny używać terenów zielonych w określony sposób.

Projekt proponuje w pełni funkcjonalną bazę nurkową, wydzielone ścieżki rowerowe, tory rowerowe trialowe oddalone od ciągów pieszych, baseny sportowe oraz kąpieliska dla słabiej pływających i dzieci. Przewidziane są także dwa duże wybiegi dla psów, siłownie na wolnym powietrzu, plac zabaw i skatepark oraz duża koszona łąka dla aktywności takich jak slackline, frisbee, badminton, czy inne gry społeczne i rodzinne.  Punkty widokowe są lokowane w sposób zapewniający bezpieczeństwo także osobom wspinającym się a główne ciągi piesze są prowadzone z dala od skałek wspinaczkowych.

Dla amatorów pikników przewidziano placyki z grillami, stolikami i koszami na śmieci. Przy wejściach na teren parku zaprojektowano toalety i parkingi.

Dookoła jeziora biegnie ścieżka spacerowa z licznymi punktami widokowymi. W miejscu wyznaczonym przez zamawiającego znajduje się centrum edukacji ekologicznej – budynek wkopany w ziemię, tak aby jak najmniej ingerował w krajobraz. Forma basenów i plaży także wynika z aktualnego ukształtowania linii brzegowej. Wszystkie ścieżki są wykonane z naturalnych, lokalnych materiałów wodoprzepuszczalnych  a nad terenami szczególnie cennymi ekologicznie zamiast ścieżek przewidziano drewniane podesty.

W projekcie przewidziano szereg rozwiązań wykorzystania energii odnawialnej.

Kraków zasługuje na nowy Zakrzówek – zielony ale także pozwalający spędzać aktywnie czas. Dzięki temu projektowi stanie się on miejscem zadbanym, bezpiecznym i ogólnie dostępnym.

Autorka opowiada o swojej koncepcji zagospodarowania terenu Zakrzówka link


Praca nr 2.

plansze do pobrania w oryginalnej rozdzielczości

Opis pracy nr 2

Głównym celem projektu, jest stworzenie przestrzeni, która w maksymalnym stopniu zachowałaby dotychczasowy charakter Zakrzówka z jednoczesnym zapewnieniem bezpieczeństwa przyszłych Użytkowników.

Materiały, z których zostały zaprojektowane poszczególne elementy zagospodarowania, takie jak pawilony, główna ścieżka dydaktyczna oraz mała architektura, są naturalne. Drewno, ziemia ubijana, miejscowy kamień. Celem było harmonijne wpisanie ich w otaczający krajobraz.

Głównym elementem projektu jest drewniana ścieżka dydaktyczna, przebiegająca dookoła zbiornika wodnego, ale także przez najważniejsze miejsca znajdujące się na Zakrzówku, takie jak miejsca obserwacji gatunków chronionych, miejsca znajdujące się pod ochroną konserwatorską, czy najważniejsze punkty widokowe.

Ścieżka została zaprojektowana w lekkiej konstrukcji drewnianej, wyniesiona powyżej poziomu terenu, na drewnianych palach, po to, by umożliwić zwierzętom żyjącym na tym terenie, swobodne poruszanie się. Nie narusza też roślinności. Wyznacza kierunki i ramy poruszania się po Parku, co zapobiega deptaniu flory. Ścieżka miejscami, rozszerza się, tworząc tarasy widokowe. W bezpośrednim jej sąsiedztwie, zaprojektowane zostały miejsca wypoczynku z drewnianymi siedziskami oraz tablicami informacyjnymi.

W podobny sposób zostały wyniesione pawilony (Plażowy, Wejściowy) oraz Centrum Edukacji Ekologicznej. Wykonane z drewna budynki „unoszą się” ponad poziom terenu. Jedynie pawilon usytuowany w kamieniołomie - Pawilon Sportów Wodnych - zaprojektowany został z istniejącego kamienia, wydobywanego kiedyś w kamieniołomie Zakrzówek. Oprócz materiału elewacyjnego, budynek wpisuje się w krajobraz wysokością kondygnacji, która dostosowana została do sąsiadującej półki skalnej. Ściana od strony zbiornika wodnego, gdzie znajduje się taras widokowy, została przeszklona, co minimalizuje granicę między wnętrzem a zewnętrzem budynku, zapewniając widok także użytkownikom będącym wewnątrz pawilonu.

Budynki wykorzystują energię odnawialną.

Projekt zagospodarowania terenu przewiduje także :

-baseny pływające

-kąpielisko

-ścianki wspinaczkowe

-park linowy ze slackline

-strefę sportów miejskich

-kino letnie

-Park Rzemiosła Artystycznego

-polany rekreacyjne

-strefy wystaw plenerowych

Autor opowiada o swojej koncepcji zagospodarowania terenu Zakrzówka link


Praca nr 3.

plansze do pobrania w oryginalnej rozdzielczości

Opis pracy nr 3

 "Ekwilibrium" zakłada stworzenie strategii przyrodniczej, krajobrazowej, społecznej i architektonicznej terenu, w której nadrzędnym parametrem jest czas. Projekt jest pomyślany jako  długofalowy proces przekształceń, dzięki którym ekosystem przyrodniczy może adaptować się do zachodzących w terenie zmian, a jednocześnie — przez mądre interwencje krajobrazowe — nadbudowywać i rozwijać. To kompleksowe myślenie o mieście jako wielowątkowym organizmie, a tym samym wielopłaszczyznowe projektowanie w czasie odwołuje się do koncepcji process urbanism.

Program parku zróżnicowano pod względem intensywności i powiązań z terenami sąsiednimi w ramach 5 stref funkcjonalnych - 1. Strefa Edukacyjna; 2. Kąpielisko i tereny sąsiednie; 3. Strefa Sąsiedzka; 4. Skałki Twardowskiego - tereny wspinaczkowe; 5. Strefa leśna - tereny spacerowe.

Zaplanowano 5 obiektów architektonicznych - Centrum Edukacji Ekologicznej, sezonową kawiarnię, restaurację całoroczną, wypożyczalnię sprzętu wodnego i małą gastronomię oraz pawilony wejściowe. Rozrzeźbione bryły subtelnie wpisują się w krajobraz. Odsłonięta konstrukcja drewniana i użycie gontu na elewacjach sprawia, że architektura  ukazuje się spacerowiczom parku w sposób stopniowy, dyskretnie wpisuje się w zieleń i krajobraz. Budynki zaprojektowano z zastosowaniem licznych technologii przyjaznych ekologicznie - retencja wody, zielone dachy, drewnopochodne materiały, możliwość naturalnego przewietrzania, kolektory słoneczne. Zastosowano fundamenty słupowe (punktowe), przy jednoczesnym wyniesieniu parteru budynku ponad linię gruntu. Dzięki temu ingerencja w ziemię jest minimalna. Dodatkowo pozwala lokalnym małym zwierzętom na swobodne przechodzenie. Lekka konstrukcja drewniana redukuje ilość prac ciężkich oraz ziemnych na budowie, charakterystycznych dla monolitycznych budowli żelbetowych. Jednocześnie modułowość poszczególnych elementów konstrukcyjnych umożliwia szybki montaż i minimalizuje szkody dla środowiska.

Przyjęto dwie strategie projektowania komunikacji: 1. Zachowanie istniejących przedeptów i szlaków spacerowych z jednoczesnym ich uporządkowaniem (wyrównanie szerokości ścieżek,  oznaczenie identyfikacją wizualną, wprowadzenie małej architektury, itp.), 2. Wprowadzenie nowych ciągów komunikacyjnych mających na celu wyodrębnienie szlaków edukacyjnych oraz integrację projektowanych budynków z krajobrazem. Ilość projektowanych ścieżek jest minimalna, ich lokalizacja możliwie najmniej ingeruje w dziki charakter otoczenia. Komunikacja kołowa bazuje na zastanej infrastrukturze. Wprowadzono dwa typy parkingów: 1. Parkingi zbiorcze wyniesione na obrzeża Zakrzówka, 2. Małe punktowe placyki postojowe wewnątrz założenie dla osób starszych, niepełnosprawnych lub obsługujących budynki.

Projekt przewiduje wprowadzenie kompleksowej identyfikacji wizualnej oraz małej architektury dla całego terenu Zakrzówka. Mała architektura została zaprojektowana przy zastosowaniu dwóch podstawowych materiałów: drewniane wykończenie (kolor naturalny, impregnowane) oparte na lekkiej stalowej konstrukcji (profil okrągły) malowanej proszkowo na kolor jasno szary lub biały. Forma mebli miejskich łączy w sobie prostotę z próbą subtelnego wpisania się w otoczenie. W wybranych miejscach parku umieszczono tabliczki z opisem charakterystycznej szaty roślinnej. Wprowadzono dwa typy oświetlenia: wysokie latarnie przy głównych ścieżkach (wyposażone w baterie fotowoltaiczne) oraz oświetlenie niskie, umieszczone pod projektowanymi drewnianymi ścieżkami edukacyjnymi.

W ramach gospodarki zielenią zaplanowano:  - uzupełnienia w istniejących płatach cennych siedliskowo, a także wprowadzenie rodzimej roślinności w miejscach ugorów, odłogów, zarośli i zbiorowisk ruderalnych; - bogaty dobór gatunkowy projektowanej zieleni wspierający rozwój bioróżnorodności na terenie całego parku; - zatrzymanie procesu sukcesji muraw kserotermicznych dzięki wypasowi; - wprowadzenie zielnych dachów z nasadzeniami gatunków muraw i łąk; - zwiększenie powierzchni siedlisk szuwarów właściwych w celu zwiększenia obszarów bytowania i rozrodu cennych owadów, gadów i płazów.

 Nowe płaty nasadzeń i uzupełnienia istniejących rozpoczną wieloletni proces kształtowania znacznie silniejszej kondycji ekosystemu Zakrzówka. Zmiana ubogich i mniej wartościowych ugorów, zarośli i odłogów w bogate i zróżnicowane gatunkowo zbiorowiska łąk, szuwarów i muraw zwiększy bioróżnorodność parku i pozytywnie wpłynie na występujące tu gatunki fauny. Wzmocniony ekosystem „udźwignie” zaplanowane w czasie działania inwestycyjne i zwiększoną liczbę użytkowników obszaru.

Autor opowiada o swojej koncepcji zagospodarowania terenu Zakrzówka link


Praca nr 4.
plansze do pobrania w oryginalnej rozdzielczości

Opis pracy nr 4
PARK EDUKACJI I WYPOCZYNKU ZAKRZÓWEK – EKO-LABORATORIUM

Prezentowany Państwu projekt parku edukacji i wypoczynku, jest rozwiązaniem najważniejszych dla Państwa problemów, ale przede wszystkim odpowiedzią na potrzebę równoważenia udostępnienia walorów Zakrzówka mieszkańcom z równoczesną ich ochroną.

Duża część krakowian pragnie aby Zakrzówek pozostał nietknięty. Projekt w warstwie małej architektury oraz budynku centrum edukacyjnego zawiera formułę, której zadaniem jest realizacja najmocniejszej z możliwych formy ochrony parku  ̶  ochrony obywatelskiej. Zakrzówek traktujemy jako „pacjenta”, a elementy wyposażenia parku nie tylko opowiedzą o mechanizmie działania jego ekosystemu ale będą swego rodzaju „aparaturą diagnostyczną”. Będą mogli Państwo sprawdzić podstawowe parametry „pacjenta” takie jak temperatura, poziom „płynów ustrojowych” (wody gruntowej), witalność. Laboratoria centrum edukacyjnego w przystępny sposób pomogą analizować i prawidłowo odczytać dane. Oddajemy do Państwa dyspozycji formułę ochrony dzięki, której staniecie się Państwo ekspertami w zakresie swojego parku, zyskacie możliwość osobistego monitorowania procesów jakie tam zachodzą i reagowania na zagrożenia o wiele wcześniej niż post factum.

Pragnęliśmy także, o ile to możliwe, stworzyć architekturę której niema, dlatego ingerencję ograniczyliśmy do minimum. (Powierzchnia parku: 64 ha, łączna powierzchnia terenów poddanych przekształceniom w tym place zabaw, kąpieliska, tereny gier i sportów, zagospodarowania przy pawilonach: ok. 3,5 ha). Wszyscy krakowianie, którzy do tej pory korzystali z Zakrzówka w określony sposób dalej będą mogli to robić tylko wygodniej i bezpieczniej:

Państwo, którzy przychodzili tu, po prostu, spacerować dalej będą mogli to robić tyle, że bez obaw o potrącenie przez rowerzystę. Oddzieliliśmy ruch rowerowy od pieszego. Reszta komunikacji w parku niemal w całości bazuje na istniejących ścieżkach (przeważnie z tłucznia wapiennego), które zostały nieco poprawione tak aby mógł przejechać wózek z dzieckiem. Ścieżki prowadzą tak by w pełni wykorzystać walory widokowe Zakrzówka i omijają istniejącą zieleń.

Dla tych z Państwa, którzy chcieli cieszyć się widokiem monumentalnego krajobrazu wyrobiska, stworzyliśmy specjalne punkty widokowe oraz system bezpiecznych poręczy. Dla bardziej wymagających zaproponowano wokół zalewu ekstremalną ścieżkę z asekuracją i przewodnikiem. Miłośnicy panoram Starego Miasta mogą być spokojni wiedząc, że w projekcie ingerencja w wierzchowinę ogranicza się do zabezpieczenia w postaci poręczy, które w miejscach kulminacyjnych są szklane, zaś w pozostałym przebiegu ukryte za pomocą rodzimej roślinności.
Dla szukających latem ochłody, projekt przewiduje dwa kąpieliska. Jedno sportowe (południowe) m.in. z możliwością skoków do wody. Drugie (północne) dla rodzin z dziećmi, przystanią wodną i zapleczem dla nurków. Znajduje się  tu plaża z brzozowym zagajnikiem, plenerowe natryski, wodny plac zabaw dla najmłodszych, pełniący również rolę wymaganego przepisami placu manewrowego. Pod drewnianym pomostem ukryto schowki m.in. kajaki. Nurkowie mają wydzieloną strefę zamkniętą w formie dwupoziomowego pływającego pomostu, z którego górnej kondygnacji inni użytkownicy mogą ich bezpiecznie obserwować. Atrakcją, także poza sezonem letnim jest kawiarnia w bezpośrednim sąsiedztwie akwenu.

Projekt przewiduje również bogatą ofertę edukacyjną. Jej sercem jest centrum ekologiczne z kawiarenką będącą de facto czatownią do obserwacji ptaków i reszty fauny. W barze można wypożyczyć lornetkę a nad barem wyświetlany jest w czasie rzeczywistym podgląd z kilku kamer zamontowanych w parku, na stanowiskach organizmów chronionych. Rozwiązania niezastąpione w słotne dni.

Poza tym w pracy znajdą Państwo elementy dedykowane przyrodzie. Np. do sieci oczek wodnych w parku dodano kilka nowych pozwalając na prawidłowy rozwój płazów.

W koncepcji proponujemy także poszerzenie „granic” parku poza jego obszar za pomocą specjalnie przygotowanych punktów widokowych, które opisują interesujące miejsca znajdujące się poza Zakrzówkiem, a które warto odwiedzić. Te swoiste „odsyłacze” to kolejny edukacyjny walor pracy.

Dzięki swoim właściwościom przyrodniczym i kulturowym, projekt stanowi niemal nieograniczone źródło inspiracji zakorzenione w najgłębszym i najdawniejszym genius loci krakowskiej ziemi.  Prezentowana koncepcja w zbalansowany sposób udostępnia Zakrzówek mieszkańcom, chroni jego najcenniejsze wartości a w dodatku oferuje interesujący program funkcjonowania parku, nadając mu kulturową tożsamość. To propozycja dla tych, którzy szukają czegoś więcej, chcą rozumieć lepiej i poznawać głębiej, zarówno otaczający świat jak i siebie samego.

Autor opowiada o swojej koncepcji zagospodarowania terenu Zakrzówka link


Głosowanie oraz prezentacja poprawionych prac ruszy w dniu 01.10.2016 roku.