Park im. Wisławy Szymborskiej przy ul. Karmelickiej
Park im. Wisławy Szymborskiej przy ul. Karmelickiej już dostępny dla mieszkańców!
Projekt realizowany w ramach Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa to tak istotne wprowadzenie zieleni do samego centrum miasta. Proces partycypacji społecznej w przypadku tego projektu rozpoczął się już w momencie zabiegania przez mieszkańców o przeznaczenie obszaru na tereny zieleni publicznej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a następnie kontynuowany był przez opracowanie projektu Budżetu Obywatelskiego, głosowanie mieszkańców oraz poprzez zaangażowanie i czynny udział wielu osób już na końcowym na etapie budowy inwestycji.
Zagospodarowanie tej stosunkowo niewielkiej przestrzeni wiązało się z wieloma wyzwaniami. Pogodzenie oczekiwań mieszkańców, uwarunkowań formalnych - Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, wytyczne Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - oraz rozwiązań odzwierciedlających współczesne trendy w kontekście niwelowania negatywnych skutków zmian klimatycznych, stały u podstaw opracowanego projektu.
Mowa tu bowiem nie tylko o parkingu, ale przede wszystkim o przestrzeni nasyconej walorami historycznymi. Park zlokalizowany jest w XIX-wiecznej zabudowie, na tyłach dawnych koszar Franciszka Józefa, kamienic oraz w sąsiedztwie klasztoru Karmelitów Trzewiczkowych “Na Piasku” przy ul. Karmelickiej.
Ideą projektu było stworzenie tajemniczego ogrodu, oazy w mieście – miejsca relaksu i kontemplacji. Park został zaprojektowany jako sekwencja przenikających się wnętrz ogrodowych, z których każde ma swój niepowtarzalny charakter i powiązanie z najbliższym otoczeniem. Do osiągnięcia tego efektu posłużono się nie tylko odpowiednim zaprojektowaniem zagospodarowania terenu ale również doborem roślin.
Wydobycie więc genius loci miejsca i połączenie historii ze współczesnością było jednym z wyzwań dla projektanta. Niewątpliwie było nim również takie zaprojektowanie zielono-błękitnej infrastruktury, aby miejsce to oprócz walorów rekreacyjnych było odpowiedzią na wyzwania stojące przed współczesnymi miastami. Ważną częścią przemiany było również podejście uwzględniające projektowanie uniwersalne, dzięki któremu powstający park stanie się przestrzenią dla wszystkich, zarówno dla osób które przemieszczają się w różny sposób, jak i osób które z różną precyzję postrzegają otoczenie. Nie chodzi więc o modyfikację rozwiązań pierwotnie stworzonych dla osób sprawnych, ale o to, aby od początku zaprojektowane były one uniwersalnie, dla wszystkich użytkowników, godząc możliwie najszerzej potrzeby różnych grup społecznych, zarówno osób poruszających się na wózkach, czy niedowidzących, ale także rodzin z dziećmi czy osób starszych. 
Zielono-błękitna infrastruktura
Połączenie wody i zieleni to we współczesnym projektowaniu jedno z najbardziej pożądanych rozwiązań. W parku przy ul. Karmelickiej wzdłuż głównej alejki powstał element wodny w formie strumienia, który kaskadowo opada do zlokalizowanych na terenie parku zbiorników wodnych. Woda pozytywnie wpływa na mikroklimat miejsca, obniża temperaturę, co ma ogromne znaczenie szczególnie w ciepłe dni. Pojawienie się jej w parku to również nasadzenia licznych roślin wodnych, które oprócz wcześniej opisanych zalet wzmacniają tak ważną w centrum miasta bioróżnorodność. Zbiorniki wodne stanowią system retencji wód opadowych z terenu parku oraz dachu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej. Rozwiązanie to nawiązuje swoją formą do stawów rybnych i kanałów występujących w przeszłości na terenie dzielnicy Piasek. Odpoczynek wśród zieleni w otoczeniu wypełnionych roślinami zbiorników wodnych to zdecydowanie element wyróżniający to miejsce.
Projekt zieleni
Różnorodność nasadzeń tworzy wyjątkowe, zielone przestrzenie parku. Od strony ul. Karmelickiej sad owocowy, dalej otwarte łąki rosnące niegdyś na tych terenach. Południowa granica parku wyznaczona jest przez aleję lipową wraz z towarzyszącymi jej nasadzeniami krzewów o białych kwiatach i owocach. Wyjście z parku w kierunku ul. Dolnych Młynów zaprojektowano jako formę niewielkiego lasu, zagajnika, który nawiązuje do lasów krakowskiego Zwierzyńca. Zastosowanie nasadzeń drzew, pozwoli wygłuszyć zgiełk dochodzący z ulicy oraz pozwoli na ramowanie widoków w kierunku dawnej fabryki cygar przy ul. Dolnych Młynów. Niskie piętra roślinności zagajnika wypełnione zostały w projekcie kwitnącymi bylinami i roślinami cebulowymi. W parku mieszkańcy odnajdą ogrody sensoryczne w formie rabat bylinowych. Każdy z nich charakteryzuje się inną kolorystyką, zapachem oraz formą zastosowanej zieleni. Zaprojektowane zostały ogrody Czerwony, Zielony, Żółty oraz Niebieski. Cztery ogrody nawiązują do zamkniętych ogrodów śródblokowych Starego Miasta w Krakowie. Gatunki roślin dobrano tak, aby dawały zróżnicowany efekt przez cały okres wegetacji.
W parku posadziliśmy aż 125 drzew m.in. klonów, grabów, topoli, kasztanowców, dębów. Pojawią się również drzewa owocowe takie jak jabłonie, grusze, wiśnie, czereśnie, śliwy. Nie zabraknie zieleni niższej, którą tworzy ponad 1500 różnych krzewów m.in. bez czarny, lilak pospolity, kalina wonna, róża, hortensja dębolistna, świdośliwa lamarcka, porzeczka biała, kielichowiec wonny. Całość dopełnia aż 18 500 bylin: przywrotników, olszewników himalajskich, lilowców, płomyków wielkolistnych, astrów rozkrzewionych oraz 70 800 cebul m.in. szafran Tommasiniego, rannik zimowy, śnieżyczka przebiśnieg i ponad tysiąc roślin wodnych: kosacice żółte, krwawnice pospolite, przetaczniki bobowniczki, grzybienie białe ... i wiele więcej!
Projektowanie uniwersalne
Ideą takiego projektowania jest stworzenie przestrzeni, która w maksymalnym stopniu będzie przyjazna dla możliwie wszystkich grup użytkowników. Koncepcja uniwersalnego projektowania oparta jest na zasadzie równości w większym stopniu niż koncepcja ogólnej dostępności dla osób z obniżoną funkcjonalnością. Rozwiązania przestrzenne zgodne z zasadą projektowania uniwersalnego przewidują, iż podstawowe działania będą z założenia odpowiadały potrzebom wszystkich użytkowników i nie będą wymagały specjalnych rozwiązań.
Park przy ul. Karmelickiej to stosunkowo niewielka przestrzeń godząca w równym stopniu potrzeby osób zarówno poruszających się na wózkach, czy chociażby osób niedowidzących. Park w dużej mierze jest terenem płaskim, co pozwala na korzystanie z niego w całości chociażby przez osoby starsze. Na teren parku prowadzi pięć wejść dostosowanych dla osób z niepełnosprawnościami.
Główna aleja pozwala na przemierzenie praktycznie całego ogrodu od ul. Karmelickiej w stronę Dolnych Młynów. Wzdłuż niej prowadzi “strumień” doprowadzający do kilku zbiorników wodnych. W tym miejscu przyjęto rozwiązania, które pomagają osobie niedowidzącej wyczuć krawędź i zapobiec przypadkowemu wpadnięciu do środka. Ze względu na to, że trawnik dochodzi bezpośrednio do sadzawki z drugiej strony - całość trawnika została podniesiona do góry z wyłączeniem miejsca, w którym bariera została ograniczona do absolutnego minimum. W zależności od wysokości koszenia podniesiona krawędź mogłaby nie być czytelna w dotyku dla osoby poruszającej się o lasce. Dodatkowo, jeżeli osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim będzie chciała skorzystać z trawnika – np. rozłożyć koc z przyjaciółmi - podniesienie go, w różnych miejscach o różną wysokość pozwala na tzw. transfer boczny na powierzchnię trawnika.
W parku zastosowano różnego rodzaju nawierzchnie, tak aby wykorzystać potencjał tzw. ścieżek dotykowych, które poprzez zmienną frakcję, strukturę czy wydawany dźwięk podczas przemieszczania, ułatwiają poruszanie się i odbiór przestrzeni przez osoby z dysfunkcją wzroku. Równocześnie mogą stać się elementem sensorycznym dla najmłodszych, na których w parku czeka, dzięki różnorodnym nasadzeniom, ogromna ilość faktur, kolorów i zapachów.
Genius loci miejsca
Rozwiązania projektowe w parku nawiązują do historycznego użytkowania terenów, na których powstał park. Były to łąki, sady, w późniejszym etapie plac apelowy koszar wojskowych. Zaprojektowane elementy wodne nawiązują swoją formą do stawów rybnych i kanałów występujących w przeszłości na terenie dzielnicy Piasek. Dzięki nasadzeniom drzew owocowych w parku pojawi się niewielki sad nawiązujący do niegdysiejszych sadów Karmelitów. Duża, półokrągła przestrzeń w centrum parku, porośnięta trawą i kwiatami, nawiązuje natomiast do placu apelowego istniejących tam koszar. Okala ją z jednej strony łukowa aleja, z drugiej zaś element wody w formie przypominającej strumyk, biegnący wzdłuż i przyległy do głównej alei spacerowej. 
Park przy ul. Karmelickiej zyskał imię naszej noblistki Wisławy Szymborskiej. W parku, który sąsiaduje z Wojewódzką Biblioteką Publiczną, nie brak więc odwołań do postaci i twórczości poetki.
Pojawiły się parasolki, które Wisława Szymborska notorycznie gubiła. Na zabytkowym murze pojawił się kompozycja bibelotów. Są to najróżniejsze artefakty skupione w jednym miejscu. Niektóre przedmioty mają funkcję ozdobną, inne użytkową. Niektóre są nieruchome, a inne mogą być obracane lub przesuwane, wydają dźwięk i zachęcają do aktywności. W przestrzeni parku pojawiły się także wyklejanki. Instalacja składa się z trzech ścianek z obrotowymi płytkami, połączonymi na kształt litery „Y”. Ścianki są dwustronne, a płytki zawierają słowa (a wybrane również obrazki), z którym można ułożyć zdanie. Zabawa polega na takim obróceniu płytek, aby powstało zdanie. Następnie można przejść na drugą stronę i przeczytać, jakie zdanie powstało. Pierwsza ścianka zawiera proste słowa, skierowana jest do najmłodszych odbiorców. Druga to powtórzenie słów z pierwszej, ale w języku angielskim. Trzecia zawiera trudniejsze słowa. Inspiracją dla tej instalacji były wyklejanki tworzone przez Szymborską z wycinków z gazet. Wyrwane z kontekstu zdania i obrazy, połączone na nowo tworzyły ciekawe i często zaskakujące treści. Spacerując po parku można będzie również dostrzec granitowe głazy oraz stalowe litery z fragmentami wiersza „Możliwości”.