Szkoła Miejskich Ogrodników - podsumowanie zajęć

W zeszłą sobotę odbyły się kolejne zajęcia w ramach Szkoły Miejskich Ogrodników. Tym razem posiedliśmy wiedzę o tym jak zaprojektować i założyć ogród warzywny, warzywno-ziołowy. Zajęcia poprowadziła dr inż. Aneta Grabowska, która rozpoczęła spotkanie krótkim wykładem, na wstępie podkreślając jak ważną funkcję pełni ogród.

Jest to miejsce, które oddziałuje na zmysły człowieka takie jak  wzrok, węch, dotyk i smak. Ogród użytkowy to wspaniałe miejsce do relaksu, regeneracji  i ukojenia nerwów, odpoczynku oraz integracji całej rodziny poprzez wspólne wykonywanie prac , zbiory plonów i ich wykorzystanie do przygotowania wspólnych posiłków. Uprawa roślin  warzywnych, ziół w naszym otoczeniu realizuje nie tylko potrzeby estetyczne poprzez walory dekoracyjne tych roślin ale  jest wspaniałym sposobem edukacji najmłodszych członków rodziny przez obserwację i aspekt poznawczy. Trzeba jednak pamiętać, że o rośliny musimy odpowiednio dbać i regularnie pielęgnować, nieco inaczej o każdej porze roku.

Ogród to nie tylko rabaty !!! Użytkowy ogród, który będzie nam służył przez cały rok możemy założyć również na tarasie, balkonie czy parapecie. W jaki sposób to zrobić?
Doktor Grabowska przedstawiła nam kilka rozwiązań.

Mianowicie nasz przydomowy ogród użytkowy możemy założyć w:

• Skrzyni drewnianej (podwyższone grządki) ustawionej zarówno w ogrodzie jak i na balkonie czy tarasie
• Skrzynkach plastikowych montowanych do poręczy lub innych elementów konstrukcyjnych balkonu, tarasu
• Workach z podłożem ustawionych na balkonie, tarasie albo w wybranym miejscu w ogrodzie, np. gdzie jest gorsza gleba (jałowa, zbyt podmokła), która nie nadaje się do uprawy pewnych gatunków warzyw.
• Donicach (ceramicznych, drewnianych, plastikowych), o różnej objętości, kolorze, kształcie, wolnostojących lub  wiszących  oraz  doniczkach, pojemnikach z recyklingu

Ogród balkonowy potrzebuje równie dużo uwagi co klasyczny ogród. Przy zakładaniu warto zwrócić uwagę na jego usytuowanie (południowy, wschodni itp.), aby nasze rośliny dobrze plonowały. Przykładowo balkon południowy należałoby chociaż w pewnym stopniu  zacienić, instalując np. maty cieniujące lub zadaszenie.  Należy pamiętać o podlewaniu roślin  - częstotliwość podlewania  i ilość wody trzeba dostosować do pory roku oraz pogody: w  dni pochmurne  i chłodne – podlewamy rzadziej i mniejszymi dawkami  wody lub nie podlewamy, a w dni słoneczne, upalne – nawet 2-krotnie. Zapominalscy oraz zapracowani mogą skorzystać ze specjalnych automatycznych systemów nawadniających. Rozwiązaniem jest również użycie hydrożelu wymieszanego z podłożem lub hydroboxu na dnie pojemnika pod podłożem,  który magazynuje wodę. Trzeba pamiętać o nawożeniu roślin w pojemnikach, stosując  nawozy  organiczne (np. humusowe, biohumus). Nie można także zapominać o tym, że rośliny na balkonach i tarasach, tak jak w gruncie narażone są na ataki szkodników i rozwój chorób bakteryjnych i grzybowych !! ! Aby ochronić przyszłe plony, których tak oczekujemy możemy profilaktycznie stosować ekologiczne opryski oparte na wyciągach ze skrzypu polnego, pokrzywy zwyczajnej, ekstraktu z nasion i miąższu grapefruita,  z czosnku czy cebuli.

W kolejnej części wykładu poznaliśmy systematykę roślin warzywnych. Wyróżniamy następujące rodziny botaniczne warzyw:

• Rodzina Kapustowate (kapusta głowiasta biała, kapusta głowiasta czerwona, kapusta włoska, kapusta brukselska, kalafior, brokuł, kalarepa, jarmuż, kapusta pekińska, kapusta chińska, rzodkiewka, rzodkiew zwyczajna, rzepa, brukiew jadalna, chrzan, pieprzyca siewna, rokietta siewna)
• Rodzina Psiankowate (pomidor, papryka roczna, oberżyna, ziemniak wczesny, miechunka pomidorowa, rodzynek brazylijski, pepino)
• Rodzina Dyniowate (ogórek siewny, dynia olbrzymia, dynia zwyczajna, melon, kawon (arbuz), kiwano (ogórek afrykański))
• Rodzina Selerowate (marchew zwyczajna, pietruszka korzeniowa, pietruszka naciowa, seler korzeniowy, seler naciowy, pasternak zwyczajny, koper ogrodowy, koper włoski (fenkuł))
• Rodzina Bobowate (fasola zwykła, fasola wielokwiatowa, groch zwyczajny, bób, soja owłosiona, ciecierzyca pospolita, soczewica jadalna, lędźwian siewny)
• Rodzina Astrowate (sałata siewna, cykoria podróżnik, endywia, skorzonera, salsefia, karczoch zwyczajny, kard)
• Rodzina Kozłkowate (roszponka warzywna)
• Rodzina Komosowate (burak ćwikłowy, burak liściowy, szpinak warzywny)
• Rodzina Rdestowate (rabarbar zwyczajny, rabarbar kędzierzawy, szczaw zwyczajny)
• Rodzina Amarylkowate (czosnek pospolity, cebula, cebula siedmiolatka, cebula perłowa, por, szczypiorek)
• Rodzina Szparagowate (szparag lekarski)
• Rodzina Wiechlinowate (kukurydza zwyczajna). 

Warzywa możemy rozmnażać na różne sposoby. Pierwszy z nich to rozmnażanie generatywne, o którym już pisaliśmy w podsumowaniu spotkania dotyczącego wysiewu roślin ozdobnych. W przypadku warzyw materiałem siewnym są:

- nasiona (bobowate, amarylkowate, kapustowate, psiankowate, dyniowate)
- owoce: niełupka (astrowate), rozłupnia - rozpadająca się na dwie rozłupki, stanowiące materiał siewny (selerowate), orzeszek (szpinak)
- owocostan zwany kłębkiem (burak)

- ziarniak (wiechlinowate).

Rozsada to młode rośliny posiadające kilka liści właściwych, uzyskane z wysiewu nasion na mniejszych powierzchniach - w szklarni, tunelu foliowym, rozsadniku, które są przeznaczone do dalszej uprawy w innym miejscu, np. w gruncie.

Drugim sposobem jest rozmnażanie wegetatywne, które polega na uzyskaniu z fragmentu rośliny matecznej rośliny potomnej poprzez:
- rozłogi
- bulwy
- cebule
- kłącza
- odrosty

Sadzonka to fragment pozyskany z pędu, korzenia lub liścia rośliny matecznej, który jest  zdolny do odtworzenia całej rośliny.

Rozmnażanie wegetatywne  stosuje się w przypadku warzyw nie wydających nasion (czosnek) lub wydających nasiona sporadycznie (chrzan) oraz gdy jest to korzystniejsze ze względu na obniżenie kosztów produkcji lub zebranie jednolitego plonu jak w przypadku ziemniaka czy rabarbaru.

Po wykładzie mogliśmy pospacerować po kolekcji dydaktycznej Wydziału Biotechnologii i Ogrodnictwa Uniwersytetu Rolniczego i zapoznać się z rosnącymi tam roślinami ozdobnymi i zielarskimi. Następnie przeszliśmy do przecudownych szklarni, aby wziąć udział w zajęciach praktycznych, na których to tworzyliśmy przepiękne kompozycje warzywno-ziołowe w donicach. Sadziliśmy m.in. różne odmiany bazylii, majeranek, tymianek, cząber ogrodowy, dzikie oregano, szałwię lekarską, melisę, lubczyk ogrodowy, pomidory drobnoowocowe, paprykę, rukolę, różne odmiany sałaty siewnej.

Kolejne zajęcia, na które serdecznie zapraszamy odbędą się 9 czerwca. Bądźcie czujni, więcej informacji wkrótce.