Konkurs architektoniczno-rzeźbiarski na upamiętnienie Orląt Lwowskich

Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie we współpracy z Wydziałem Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa ogłasza nieograniczony, dwuetapowy, realizacyjny Konkurs architektoniczno-rzeźbiarski na opracowanie koncepcji formy przestrzennej upamiętniającej Orlęta Lwowskie w planowanym parku przy ul. Karmelickiej w Krakowie.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Termin dyskusji pokonkursowej połączonej z wystawą pokonkursową

5 października o godzinie 16:00 w siedzibie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” przy ul. Marszałka J. Piłsudskiego 27.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Forma przestrzenna ma upamiętniać symbol niezłomnej walki o wolność i niepodległość Polski czyli Orlęta Lwowskie – małych ciałem, ale wielkich duchem i odwagą młodych bohaterów wojennych spontanicznie i ofiarne broniących miasto Lwów w latach 1918-19.

Planowana lokalizacja formy przestrzennej nawiązuje do faktu, że stąd w listopadzie 1918 r. wyruszyły na odsiecz Obrońcom Lwowa pierwsze regularne oddziały Wojska Polskiego, o czym przypomina pamiątkowa tablica na froncie budynku Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej - dawnych koszar wojskowych.

Forma przestrzenna oraz jej przesłanie powinny przemawiać również do młodego pokolenia. Istotnym warunkiem jest, aby projektowana instalacja artystyczna miała charakter kameralny, o ograniczonej skali i wpisywała się w zaprojektowany układ kompozycyjny powstającego parku im. Wisławy Szymborskiej.

• Sąd konkursowy:

prof. dr hab. Andrzej Bednarczyk, Sędzia Przewodniczący,

dr hab. Maciej Aleksandrowicz, prof. ASP, Dyrektor Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku ,  Sędzia Referent,

Hedva Ser - artystka UNESCO na rzecz Pokoju

prof. Sławomir Ratajski, Dziekan Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie

prof. dr hab. Jan Tutaj – Dziekan Wydziału Rzeźby ASP w Krakowie

dr hab. Rafał Rychter, prof. ASP - Dziekan Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie

dr Agnieszka Łakoma, Plastyk Miasta

arch. Tomasz Bobrowski, Główny Architekt Miasta

Adam Macedoński, Komitet Budowy Pomnika „Orląt – Obrońców Lwowa”

Mariusz Graniczka, Komitet Budowy Pomnika „Orląt – Obrońców Lwowa”

Konrad Firlej, Komitet Budowy Pomnika „Orląt – Obrońców Lwowa”

Marcin Gajda, Gajda Architektura Krajobrazu, projektant parku przy ul. Karmelickiej

Zastępcy sędziów konkursowych:

Katarzyna Olesiak, Dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK

Piotr Kempf, Dyrektor Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie

• Harmonogram konkursu:

Ogłoszenie Konkursu - 15 marca 2023

Termin składania pytań o wyjaśnienie treści Regulaminu Konkursu - 24 marca 2023

Termin publikacji wyjaśnień - 29 marca 2023

Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w Konkursie - 5 kwietnia 2023 do godz. 13:00

Wysłanie zawiadomień do uczestników o dopuszczeniu do udziału w Konkursie i zaproszeń do złożenia opracowań studialnych w Etapie 1 Konkursu - 14 kwietnia 2023

Termin składania pytań o wyjaśnienie treści Regulaminu Konkursu - 21 kwietnia 2023

Termin publikacji odpowiedzi na pytania - 28 kwietnia 2023

Termin złożenia opracowań studialnych w Etapie 1 Konkursu - 26 maja 2023 do godz. 13:00

Rozstrzygnięcie Etapu 1 Konkursu - 12 czerwca 2023

Termin składania zapytań o wyjaśnienie zapisów Regulaminu Konkursu -23 czerwca 2023

Udzielenie odpowiedzi na pytania -7 lipca 2023

Termin złożenia prac konkursowych w Etapie 2 Konkursu - 25 sierpnia 2023 do godz. 13:00

Rozstrzygnięcie, publiczne ogłoszenie wyników Konkursu oraz otwarcie wystawy pokonkursowej - 12 września 2023

 
Załączniki do pobrania znajdują się tutaj:
https://zzm.krakow.pl/przetargi.html?task=szczegolyPrzetarg&id=867



Wyniki konkursu:

I nagroda w kwocie 30 tys. zł

Zespół autorski:
Michał Dąbek
Wacław Gawlik
Jan Kuka

II nagroda ex aequo w kwocie 10 tys. zł

ARCHIGLASS Tomasz Urbanowicz, Konrad Urbanowicz
Gdak Studio Ewelina Gdak

Uzasadnienie decyzji jury konkursu na formę przestrzenną upamiętniającą czyn Orląt Lwowskich

Stawianie pomników to nie jest prosta sprawa. Tworzenie pomnikowego dzieła sztuki, ale i, proszę mi pozwolić powiedzieć, dokonywanie wyboru spośród różnych artystycznych propozycji, nakłada na twórców i jurorów ciężar odpowiedzialności za kształtowanie się naszej wspólnej wyobraźni, pamięci i poczucia tożsamości. Ta zaś jest nie tylko tym, kim i jakimi jesteśmy obecnie, ale również po równi tym, kim byli nasi przodkowie oraz tym, kim chcielibyśmy być w przyszłości. Poczucie tożsamości społecznej składamy więc z naszej pamięci, z naszych czynów oraz naszych marzeń, oczekiwań i lęków o przyszłość.

Stawiamy pomniki, bo chcemy pamiętać o wielkich i małych czynach naszych poprzedników, bo poprzez to co się stało kiedyś jesteśmy tymi, kim jesteśmy. Stawiamy pomniki, bo czyny te pouczają nas o konieczności podejmowania trudnych decyzji i brania na siebie odpowiedzialności za teraźniejszość i przyszłość.

Owszem, niekiedy w przełomowych, burzliwych momentach historii, burzymy pomniki, uznając je za szkodliwe, za coś, co infekuje naszą pamięć trucizną kłamstwa, co nie jest naszą tożsamością, ale obcym jej ciałem. Również w ten sposób dajemy wyraz temu, kim jesteśmy obecnie i chcemy być w przyszłości.

Mamy świadomość, że poszukując współczesnej formy wyrazu dawnych wydarzeń, dajemy też świadectwo naszym czasom, gdyż kiedyś ten pomnik będzie również świadczył o nas.

Mając powyższe na uwadze, zapoznawszy się z wszystkimi zgłoszonymi do konkursu propozycjami, jury wybrało spośród nich trzy, które w naszej opinii łączą w sobie te szczytne cele: językiem współczesnej sztuki dają wyraz bohaterstwu Orląt Lwowskich.

W trakcie obrad drugiego etapu konkursu, w dniu 29 sierpnia, po dogłębnej analizie projektów i intensywnej dyskusji jury postanowiło, co następuje:

- Przyznać drugą nagrodę ex æquo projektowi oznaczonemu numerem 1. za stworzenie kompozycji doskonale wpisanej w tkankę ogrodu Wisławy Szymborskiej tak, że wprzęga dookolną przestrzeń w nienachalne, a przejmujące opowiadanie o dziecięcych bohaterach Lwowa i skłania do zadumy nad niejako podskórną obecnością pamięci ich czynów w naszej codzienności.

- Przyznać drugą nagrodę ex æquo projektowi oznaczonemu numerem 3. Za stworzenie kompozycji rzeźbiarskiej wyrażającej nośną w swoim wyrazie Ideę wzięcia na kruche, dziecięce barki potężnego ciężaru ratowania miasta. Trzy potężne pylony, nawiązujące do trzech wież z herbu Lwowa, dzięki zastosowaniu luster, odbijają parkowe otoczenie, prze co integrują symbol dawnych wydarzeń ze współczesnością.

- Przyznać pierwszą nagrodę projektowi oznaczonemu numerem 2. za stworzenie formy przestrzennej w dobitny sposób uświadamiającej nam fakt spowodowanego decyzją podjętą przez najmłodszych obywateli miasta wobec historycznego momentu zwrotnego, wyrwania lwowskich bohaterów z przynależnego im beztroskiego dzieciństwa, konieczności porzucenia nauki i bezpowrotnego przejścia w dorosłość. Wierzymy, że obecność tego pomnika w przestrzeni miejskiej Krakowa będzie dla nas wszystkich pouczającą lekcją historii o, jakże aktualnej,  konieczności poświęceń dla ojczyzny, społeczeństwa i bliskich.

Prof. Andrzej Bednarczyk
Przewodniczący jury